wtorek, 25 lutego 2020

BALAJCZA tłumaczy w języku SUAHILI

W tym tygodniu 7 ciekawostek na temat suahili, najpopularniejszego języka Afryki. W języku suahili każdy zna przynajmniej jedno zdanie. Hakuna matata znaczy „nie martw się”, „wszystko będzie dobrze”. A więc głowa do góry i zobaczmy, co jeszcze ciekawego kryje się za tym wschodnioafrykańskim językiem.
  1. W języku suahili język suahili to kiswahili. Ki to przedrostek oznaczający język, samo zaś słowo swahili pochodzi od arabskiego określenia wybrzeża (w liczbie pojedynczej sahil, w liczbie mnogiej sawahili). To nie przypadek, ponieważ język ten powstał właśnie na wschodnim wybrzeżu Afryki, gdzie ułatwiał wymianę towarową z kupcami z całego świata.
  2. W rezultacie dzisiejsze suahili to mieszanka ogromnej liczby języków świata. Przeważa arabski, z którego zaczerpnięto około 35% słownictwa, ale nie brakuje tu również słów i konstrukcji przejętych z języków bantu, angielskiego, perskiego, portugalskiego, niemieckiego czy francuskiego.
  3. Język suahili, spośród wszystkich języków afrykańskich, uznawany jest za najłatwiejszy do nauki dla osób anglojęzycznych. Łatwość ta wynika z prostej wymowy - jak się pisze, tak się czyta. Choć zdarzają się „malownicze” wyjątki. Np. wyraz on/ona zapisuje się jako yeye, natomiast liczne filmiki na YT dowodzą, że słowo to wymawia się „(ch)uju”.
  4. Suahili jest językiem urzędowym Tanzanii, Kenii i Ugandy, bez większego problemu można się nim również porozumieć w Burundi, Rwandzie, Zambii, Malawi czy Mozambiku. Także niektóre zagraniczne media nadają w tym afrykańskim języku, na przykład BBC Swahili. Osobom zaintrygowanym często występującym i polsko brzmiącym słowem kuwa wyjaśniamy, że oznacza ono po prostu „być”.
  5. W wielu językach afrykańskich tonacja, w jakiej wypowiada się dane słowo, całkowicie zmienia jego znaczenie. Nieco inny sposób wypowiedzenia identycznego wyrazu może np. zmienić czas teraźniejszy w przeszły, pierwszą osobę w drugą albo zdanie twierdzące w przeczące. Suahili jest od tych niuansów wolny, dlatego jego nauka nie sprawia tak wielu problemów.
  6. Warto jednak wiedzieć, że język suahili jest mocno zróżnicowany i podzielony na liczne karkołomne dialekty - niekiedy nawet do tego stopnia, że osoby posługujące się suahili na co dzień, a pochodzące z różnych regionów, miewają trudności ze zrozumieniem siebie nawzajem. Mało tego, coraz powszechniejsza staje się też odmiana „sheng”, będąca mieszanką suahili i angielskiego, zapoczątkowana nieformalnie przez młodzież w Nairobi.
  7. Suahili ma już swoje lata. Pierwsze materiały źródłowe w tym języku pochodzą z 1711 roku, z regionu Kilwa (dzisiejsza Tanzania). Przechowywane obecnie w archiwum w Indiach listy zapisane były pismem arabskim, które przez długi czas wykorzystywano do zapisywania języka suahili. Dzisiaj suahili zapisuje się przy użyciu alfabetu łacińskiego.
Źródło: pl.wikipedia.org; joemonster.org

czwartek, 6 lutego 2020

BALAJCZA sprawdziła: 6 najlepszych ciekawostek o mieście Łodzi

Łódź to miasto w środkowej Polsce, a także stolica władz województwa łódzkiego, powiatu łódzkiego wschodniego oraz gminy Nowosolna. W 1945 r. była przejściową siedzibą władz państwowych. Łódź to trzecie pod względem liczby ludności miasto w Polsce oraz największe polskie miasto położone w całości po zachodniej stronie Wisły.
  1. W Łodzi wiele uwagi poświęca się sztuce teatralnej. Działa tu m. in. Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, Teatr Muzyczny, teatry dramatyczne, teatry dla dzieci. Znajduje się tu także Teatr Wielki, będący drugim pod względem wielkości gmachem operowym w kraju i jednym z największych w Europie – ponad 1300 miejsc na widowni.
  2. Wbrew pozorom i powszechnej niezbyt pochlebnej opinii Łódź jest miastem bardzo zielonym. Znajduje się tu około 70 skwerów oraz parków. Las Łagiewnicki znajdujący się w Łodzi jest największym miejskim kompleksem leśnym w Europie (na drugim miejscu jest Lasek Buloński w Paryżu).
  3. Ulica Piotrkowska, najbardziej znana w Łodzi, powstała w miejsce traktu wiodącego do Piotrkowa Trybunalskiego. Dziś ulica ta, potocznie zwana „Pietryną”, nadal jest kręgosłupem Łodzi. To zwykle według niej określa się położenie poszukiwanych miejsc. Spacerując po niej, możemy odwiedzić ponad 100 pubów i restauracji otwartych do białego rana.
  4. Piotrkowska, chociaż bez wątpienia jest najbardziej znana, wcale nie jest najdłuższą ulicą w Łodzi. Jest nią ulica Pomorska, która liczy 11 318 m długości. Ma 608 numerów i krzyżuje się z 40 ulicami. Nazwę swą zawdzięcza upamiętnieniu zaślubin Polski z Morzem.
  5. Dawne piękno i potęgę włókienniczego dziedzictwa miasta można dostrzec przede wszystkim w architekturze Łodzi. Znajdziemy tu zarówno wielkie, monumentalne, pełne przepychu pałace dawnych potentatów, jak i poprzemysłowe zabudowania. Do odnowionych ostatnimi czasy obiektów industrialnych należy m.in. słynna łódzka Manufaktura – czyli obecne centrum komercyjno-kulturalne, miejsce bardzo chętnie odwiedzane zarówno przez mieszkańców, jak i licznych turystów.
  6. Łódzkie Muzeum Sztuki jest jednym z najstarszych i najbardziej znanych muzeów sztuki nowoczesnej w Europie. To w tym mieście urodzili się Julian Tuwim i Artur Rubinstein. Przestrzeń miejska Łodzi zachwyciła słynnego amerykańskiego reżysera Davida Lyncha.
 Źródło: pl.wikipedia.org; fajnepodroze.pl