Języki afrykańskie

Afrykańskie języki, to pojęcie czysto geograficzne, ponieważ ich klasyfikacja genetyczna napotyka ogromne trudności.
Szacunkowo określa się liczbę typologicznie zróżnicowanych języków afrykańskich na 1000-1500, dzieląc je na dwa zespoły: języki chamito-semickie, występujące w Afryce Północnej i Etiopii (około 57), oraz języki ludności murzyńskiej, zamieszkującej pozostałe terytorium (około 1000), dzielące się na odrębne rodziny i grupy językowe:

a) języki Sudanu i Gwinei (około 440 różnych grup językowych na tym obszarze),

b) języki bantu (około 600), rozpowszechnione w środkowej i południowej Afryce, bardzo zbliżone pod względem słownictwa i budowy gramatycznej, stanowią część rodziny języków bantuidalnych,

c) języki khoisan, tzw. paleoafrykańskie (około 65), obejmujące języki buszmeńskie i hotentockie, występujące głównie w Afryce Południowej i Zachodniej (pustynie Namib i Kalahari), stanowiące najstarszą warstwę lingwistyczną w Afryce Południowej, mające wiele wspólnych cech w fonetyce, budowie gramatycznej i słownictwie, charakteryzujące się specyficznymi mlaskami i tonami semantycznymi, pełniącymi funkcje dystynktywne (wyróżniające).

Odrębny status genealogiczny mają: język malgaski, należący do rodziny języków austronezyjskich, języki kreolskie, powstałe w wyniku kontaktów języków afrykańskich z europejskimi, oraz język afrikaans.

Spośród języków afrykańskich najbardziej rozpowszechnione są:
- w Afryce Północnej - arabski (około 150 mln mówiących),
- w Afryce Północno-Wschodniej - amharski (ponad 15 mln),
- oromo (ponad 10 mln) i somali (około 6,3 mln),
- w Afryce Wschodniej - suahili (35-50 mln), rwanda (10 mln) i szona (około 7,6 mln),
- w Afryce Zachodniej - hausa (25-40 mln), joruba (20 mln), ibo (16 mln), fulani (8 mln) i mandingo (6-7 mln),
- w Afryce Środkowej - kongo (7,6 mln) i lingala (ponad 5 mln),
- w Afryce Południowej - zulu (6,3 mln) i khosa (około 4 mln).

Rozdrobnieniu językowemu towarzyszy zjawisko wehikularności niektórych języków (pidżynowe języki), używanej do porozumiewania się międzyetnicznego w skali większych regionów.

W niektórych krajach afrykańskich języki rodzime zostały podniesione do rangi urzędowych, z jednoczesnym powszechnym stosowaniem w tych funkcjach języka angielskiego, francuskiego, portugalskiego lub hiszpańskiego.