Ciekawostki ze świata - nazwiska i zwyczaje

Nazwisko to nazwa rodziny, do której dana osoba należy. Wraz z imieniem stanowi u większości ludów podstawę identyfikacji danej osoby. W Polsce, na ogół kobieta w chwili małżeństwa przyjmuje nazwisko męża. To samo nazwisko mają też zazwyczaj ich dzieci. Jak tak naprawdę jest u nas i jak jest w innych krajach, kulturach?

• Polska - W Polsce zwyczajowo nazwisko bierze się po ojcu, natomiast żona na ślubie przyjmuje najczęściej nazwisko męża, choć obecnie wiele kobiet zachowuje swe nazwisko, zwłaszcza te, które pod swym panieńskim nazwiskiem mają osiągnięcia zawodowe, naukowe lub artystyczne. Często małżonkowie przyjmują nazwiska podwójne; polskie prawo dopuszcza także przyjęcie przez męża nazwiska żony, co jest praktykowane, lecz w ostatnich latach bardziej zauważalne.
   
• Węgry - Na Węgrzech, podobnie jak np. w Polsce, przyjęty jest system "imię+nazwisko" aczkolwiek zwyczaj nakazuje umieszczać najpierw nazwisko, potem imię (imiona). Nazwisko dziedziczone jest zwykle po ojcu. Dopuszczalne jest posiadanie dwóch imion oraz podwójnych nazwisk. Jeżeli chodzi o nazwiska mężatek, na Węgrzech panuje bardzo ciekawy zwyczaj. Tradycyjnie kobieta przejmowała nie tylko nazwisko ale i imię męża (z końcówką -né), np. Mária Varga po wyjściu za Andrása Szabó stawała się Szabó Andrásné. Możliwa jest też mieszana forma, np. Éva Varga po ślubie z mężczyzną o nazwisku Vig nazywa się Vigné Varga Éva.
   
• Hiszpania - Obecnie Hiszpanie i mieszkańcy większości krajów Ameryki Łacińskiej posiadają dwa nazwiska (choć najczęściej korzysta się z jednego): pierwsze dziedziczone jest po ojcu (tzn. dziedziczy się pierwsze nazwisko ojca, czyli pierwsze nazwisko dziadka po stronie ojca itd.), drugie – po matce (tzn. pierwsze nazwisko matki, czyli pierwsze nazwisko dziadka po stronie matki). Jeżeli rodzice nie ustalą kolejności, obowiązuje kolejność ustawowa (nazwisko ojca na pierwszym miejscu). Jeśli pochodzenie uznane jest tylko przez jednego rodzica, ten określa człony i kolejność nazwisk. W obydwu przypadkach wybór dokonany dla pierwszego dziecka obowiązuje przy następnych dzieciach tych samych rodziców.
   
• Portugalia - W Portugalii nazwisko dziedziczy się podobnie jak w Hiszpanii, z tym że to pierwsze pochodzi od matki, zaś drugie – od ojca (i to drugie jest ważniejsze). Czasami zdarza się, że osoba może mieć aż cztery nazwiska (dwa odziedziczone po matce oraz dwa po ojcu).
   
• Brazylia - W Brazylii jest podobnie jak w Portugalii ale ponadto panuje zwyczaj, zgodnie z którym rzadko używa się nazwisk nawet osób publicznych (używa się jedynie 2 imion). Nawet gdy używa się tytułów, tytuł nie może stać przed samym nazwiskiem – poprzedza on całość, na którą składa się imię i nazwisko.
   
• Islandia - Islandia wyróżnia się tym, że nie ma tam nazwisk sensu stricto. Występują tam prawie wyłącznie (poza nielicznymi wyjątkami pochodzenia obcego) nazwiska patronimiczne (nazwisko utworzone na podstawie imienia ojca). Nazwisko tworzy się poprzez połączenie imienia ojca oraz końcówki oznaczającej płeć: -son (syn) lub -dóttir (córka). W ten sposób syn Hjálmar mężczyzny o imieniu i nazwisku Jón Stefánsson, będzie się nazywał Hjálmar Jónsson (co znaczy Hjálmar, syn Jóna). Córka Kata tego mężczyzny nazywałaby się Kata Jónsdóttir (co znaczy Kata, córka Jóna).