Stereotypy o Polakach i Polsce

Jak nas widzą inni? - w świadomości wielu cudzoziemców funkcjonuje obraz Polski jako biednego komunistycznego kraju, krainy wiecznych mrozów, gdzie białe niedźwiedzie przechadzają się po ulicach. Na mapie geopolitycznej obcokrajowca Polska znajduje się bardziej na wschód niż wynika z jej faktycznego położenia, w samym sercu Środkowej Europy. Polska jest nieraz mylona ze swoim wschodnim sąsiadem - Rosją, a język polski bywa uważany za dialekt języka rosyjskiego.
Stereotypy o Polsce i Polakach wynikają z niewiedzy o nas i naszym kraju. W popularnych przesądach jak w krzywym zwierciadle odbija się karykaturalny obraz Polaka, bardzo daleki od rzeczywistości.

1. Stereotyp pierwszy: Polakom każdy język obcy
Rzeczywiście znajomość języków obcych nie jest naszą mocną stroną - w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej wypadamy dosyć blado. Według najnowszych badań jedynie 8% Polaków deklaruje znajomość przynajmniej jednego języka obcego (w przypadku osób młodych ten wskaźnik jest zdecydowanie wyższy). Sytuacja nie jest jednak tak dramatyczna, jak by się wydawało. Młodsze pokolenie zna język angielski co najmniej na poziomie komunikatywnym, zaś starsi często potrafią posługiwać się językiem rosyjskim, obowiązkowym przez wiele lat w naszych szkołach. Ogólnie uważa się, że Polacy osiągają lepsze efekty w nauce języków niż Włosi czy Hiszpanie, jednakże brakuje nam ich śródziemnomorskiej łatwości i pewności siebie w wyrażaniu się w innym języku.

2. Stereotyp drugi: Polacy wiecznie narzekają
Nie ukrywajmy – lubimy sobie ponarzekać. Inna sprawa, że niedawne czasy dostarczały nam mnóstwa powodów do niezadowolenia. W peerelowskiej przeszłości Polacy narzekali na brak podstawowych dóbr, bo jak tu nie narzekać, gdy kupno cukru czy papieru toaletowego nieraz graniczyło z cudem. Z drugiej strony zawsze umieliśmy i umiemy się z siebie śmiać. Jak mówi stare powiedzenie, w bloku socjalistycznym Polska była najweselszym barakiem, a absurdy życia codziennego stały się pożywką dla wielu świetnych polskich komedii i kabaretów.

3. Stereotyp trzeci: Polacy nie lubią obcych
Polska przez wieki była państwem wielonarodowościowym, gdzie obok siebie w zgodzie żyły różne grupy etniczne i religijne. Dziś także żyje wśród nas wielu przedstawicieli innych nacji. Do Polski przyjeżdżają naukowcy, studenci, specjaliści różnych dziedzin, a także uchodźcy wojenni czy polityczni, którym nasz kraj udziela wsparcia. W Polsce mieszkają też przedstawiciele wielu mniejszości narodowych – Ukraińcy, Niemcy, Cyganie, Litwini i dużo innych narodowości.

4. Stereotyp czwarty: Polacy lubią wódkę
Niewątpliwie zwyczaj picia alkoholu przy wielu okazjach jest u nas mocno zakorzeniony. Wywodzi się on jeszcze z czasów szlacheckich i wyraża chociażby w staropolskim powiedzeniu: Jedz, pij i popuszczaj pasa. Nadal lubimy dobrze podjeść i nie stronimy od kieliszka, ale stereotypowy obraz Polaka - pijaka i obżartucha daleki jest od prawdy. Za alkohol popularny w tej części Europy uważa się powszechnie właśnie wódkę, która słynie poza granicami naszego kraju z wysokiej jakości i rozmaitości gatunków.

5. Stereotyp piąty: Przestępstwa w Polsce są na porządku dziennym
Polskę uważa się powszechnie za kraj o bardzo wysokim wskaźniku przestępczości, a obcokrajowcy ostrzegani są przed pozornie chętnymi do pomocy Polakami i zaleca się im uważne pilnowanie torebki. Zapomina się, że problem kradzieży istnieje wszędzie tam, gdzie są turyści. A w dobie terroryzmu światowego w żadnym kraju nie może się czuć w 100% bezpieczne.

24/2012