Ciekawostki ze świata: Grupa Wyszehradzka

Grupa Wyszehradzka (V4) – organizacja zrzeszająca cztery państwa Europy Środkowej – Polskę, Czechy, Słowację i Węgry, której celem jest pogłębianie współpracy między tymi krajami; w początkowej fazie w szczególności dotyczyło to kwestii przystąpienia do struktur Unii Europejskiej i NATO. Utworzona została w 1991 roku przez trzy państwa (Polskę, Węgry i Czechosłowację) tworzące tzw. Trójkąt Wyszehradzki. W późniejszym czasie, w wyniku rozpadu Czechosłowacji (1 stycznia 1993 r.), członkami Grupy stały się Czechy i Słowacja. Jedyną instytucją Grupy jest Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki (International Visegrad Fund). Od 2016 roku w dniu 15 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Wyszehradzki.

Nazwa „Grupa Wyszehradzka” została przyjęta po spotkaniu prezydenta Polski Lecha Wałęsy, prezydenta Czechosłowacji Václava Havla oraz premiera Węgier Józsefa Antalla, które odbyło się 15 lutego 1991 r. na zamku w węgierskim mieście Wyszehrad. Spotkanie to zostało zaplanowane specjalnie w takim gronie, ponieważ państwa te miały nie tylko zbieżne główne cele polityki zagranicznej, ale także podobne możliwości jej realizacji, czym różniły się od pozostałych państw byłego bloku komunistycznego, których droga do struktur europejskich i północnoatlantyckich była znacznie dłuższa, ze względu na mniejsze zaawansowanie wewnętrznych przemian, bądź, jak w przypadku Słowenii, znacznie krótsza.
Wybór miejsca był nawiązaniem do spotkań królów Polski, Czech i Węgier w Wyszehradzie w 1335 i 1338 roku.

Na spotkaniu ustalono zasady przyszłej współpracy pomiędzy tymi państwami, a w szczególności uzgodniono, że będą one wzajemnie konsultować i koordynować swoje działania oraz, że na arenie międzynarodowej będą wzajemnie wspierać swoje dążenia. Jako główny cel przyjęto wspólną integrację z Europą i strefą atlantycką, co miało zapobiec powstaniu nowych podziałów po upadku bloku wschodniego. Z celu tego wynikała część deklarowanych na spotkaniu założeń, np. poszanowanie praw człowieka, budowanie demokracji parlamentarnej, niwelowanie gospodarczych i administracyjnych pozostałości po poprzednim ustroju.

Drugie spotkanie Grupy Wyszehradzkiej odbyło się 6 października 1991 roku w Krakowie. Na jego przebieg i przyjęte deklaracje wpłynął upadek Związku Radzieckiego i konflikt jugosłowiański. Skoncentrowano się głównie na zapewnieniu bezpieczeństwa państwom Grupy, ponieważ po rozwiązaniu Układu Warszawskiego nie były one członkami żadnego sojuszu militarnego.

Kolejne ważne spotkanie odbyło się w Pradze 6 maja 1992 roku. Oprócz prezydentów państw pojawili się na nim przedstawiciele Komisji Europejskiej i trzech kolejnych prezydencji Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Po nim wiele spotkań odkładano, m.in. z powodu „aksamitnego rozwodu” w Czechosłowacji. Ponadto, po 1993 roku zarówno Czechy i Słowacja sprzeciwiały się współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Kolejne spotkanie odbyło się dopiero 15 maja 1999 roku w Bratysławie, po wyborach na Węgrzech, Słowacji i w Czechach. Miała na nim miejsce symboliczna reaktywacja Grupy Wyszehradzkiej. Wtedy też ustalono, że spotkania Grupy będą odbywać się 2 razy do roku, a uczestniczyć w nich będą premierzy państw członkowskich. Rok później powołano Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki z siedzibą w Bratysławie.

Źródło: pl.wikipedia.org