Odkrywanie ciekawostek o różnych językach świata

W tym tygodniu ciekawostki o język afrikaans. Mam nadzieję, że będą dla was też będą to nowości, o które jeszcze nie słyszeliście.

Język afrikaans, język afrykanerski (afrikaans, Afrikaanse taal) to indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich i jest językiem ojczystym południowoafrykańskich Koloredów oraz białych Afrykanerów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi).

Niderlandzkim - językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) - mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników.

W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.

Do końca XIX wieku afrikaans funkcjonował na równi z językiem niderlandzkim i uzupełniał go w niższych rejestrach, ale w niepodległych państwach burskich (Transwal, Orania) urzędowym był nadal niderlandzki. Pozostał on też językiem kościoła reformowanego.
Od lat 40. XIX wieku zafrykanizowane formy niderlandzkiego były coraz częściej używane w prasie, a od lat 70. datują się pierwsze próby kodyfikacji i emancypacji afrikaans, co miało bezpośredni związek z agresywną anglicyzacją oraz uzyskiwaniem świadomości narodowej przez Afrykanerów.

Po podboju republik burskich przez Wielką Brytanię (tzw. wojny burskie) język afrikaans stał się podstawowym elementem afrykanerskiej tożsamości narodowej i nastąpiła jego szybka standaryzacja i rozwój: w 1925 r. stał się obok angielskiego, na równi z niderlandzkim, językiem urzędowym w Związku Południowej Afryki, a potem w Republice Południowej Afryki oraz w Namibii, w praktyce jednak szybko wyparł język niderlandzki. Obecnie jest jednym z 11 urzędowych języków RPA; używany jest też powszechnie w Namibii.

Afrikaans jako językiem ojczystym ok. 6,2 mln mieszkańców RPA, z czego zdecydowaną większość stanowią Afrykanerzy i Koloredzi oraz dodatkowo 4 mln jako jednym z dwóch języków ojczystych (łącznie ok. 26% populacji RPA). Najwięcej użytkowników afrikaans skupia się w stolicy kraju – Pretorii oraz w Bloemfontein, a także na całym obszarze Kraju Przylądkowego, czyli w zachodniej części RPA.

Źródło: wikipedia.org.pl; swiatjezykow.blogspot.com