Ciekawości językowe - dzisiaj trochę bardziej na serio :)

Języki sztuczne - Termin języki sztuczne określa języki, które nie powstały w ramach naturalnej ewolucji języka, lecz zostały stworzone przez jedną lub więcej osób. Tworzy się je z różnych powodów: dla ulepszenia komunikacji językowej, do szyfrowania, w literaturze lub jako eksperyment lingwistyczny. Wiele osób posługujących się tymi językami nie lubi określenia "języki sztuczne", raczej "języki zaplanowane". Popularne przysłowie o esperanto mówi: "Esperanto jest sztucznym językiem tak samo jak samochód jest sztucznym koniem."

Najbardziej znane języki stworzone z zamiarem używania ich przez ludzi:

• Solresol to język sztuczny opracowany w 1817 roku przez Francuza,Jean François'a Sudre'a. Opierał się on na skali muzycznej, wyrazy zaś składały się od 1 do 4 nut.
   
• Volapük (nazwa oznacza 'język (ogólno)światowy') - sztuczny język opracowany w 1879 roku przez niemieckiego księdza Johanna Martina Schleyera, który wierzył, że robił to z nakazu Boga. Powstał w oparciu o łacinę, niemiecki, francuski i angielski, przy czym najwięcej elementów pochodzi z tego ostatniego. Wolapik zyskał w pewnym okresie znaczną popularność - w 1889 roku, istniało 316 podręczników w 25 językach, 283 kluby i 25 gazet. W tym czasie aktywnych użytkowników języka było ok. 200 tys., głównie na kontynencie europejskim i amerykańskim.
   
• Esperanto - to język międzynarodowy, mający swe źródła w systemie stworzonym przez Ludwika Zamenhofa w 1887. Twórca języka początkowo nazwał je po prostu 'internationa lingvo'. Esperanto (dosł. mający nadzieję) było początkowo pseudonimem Ludwika Zamenhofa. Znakiem esperanto jest zielona gwiazdka (zieleń - kolor nadziei), która znajduje się także na fladze esperanckiej.
   
• Ido - sztuczny język opracowany w 1908 na bazie esperanto, stąd jego druga nazwa esperanto reformita = 'esperanto reformowane'. Celem reformy było usunięcie niektórych krytykowanych cech esperanta, a także poprawienie brzmienia języka. Ido jest zasadniczo językiem schematycznym, z pewnymi cechami naturalistycznego. Liczba użytkowników ido jest niewielka (wynosi szacunkowo od 200 do 5000), mieszkają oni także w Polsce, gdzie odbyły się niedawno dwie międzynarodowe konwencje poświęcone temu językowi (w 1998 w Białobrzegach oraz w 2002 w Krakowie). 
   
• Interlingua - sztuczny język typu naturalistycznego, opracowany w latach 1924-1951 roku w Europie i Stanach Zjednoczonych przez grupę lingwistów. Powstał głównie w oparciu o łacinę, angielski i współczesne języki romańskie i zawiera wspólne słownictwo grecko-łacińskiego pochodzenia. Jest, pomijając esperanto, najczęściej używanym językiem planowym na świecie. Interlingua jest bezpośrednio rozumiana, bez uprzedniej nauki, przez co najmniej dziesiątki milionów wykształconych osób mówiących językami romańskimi.
   
• Atlango - to język sztuczny stworzony w Polsce i mający służyć jako język wspólny dla Unii Europejskiej. Jego twórca miał na celu stworzenie eufonicznego (dobrze brzmiącego) i łatwego do nauki języka. Język ten jest stworzony na bazie języków: esperanto, ido i interlingua. Słownik atlango bazuje na źródłosłowiu łaciny, antycznej greki oraz "współczesnej łaciny"- języka angielskiego.
   
• Slovio - jest to język planowy zapoczątkowany przez językoznawcę Marka Hucko. Slovio w zamierzeniu ma być językiem pomocniczym, który z jednej strony ma pomóc w komunikowaniu się między sobą Słowian, z drugiej zaś ułatwić porozumiewanie się pomiędzy Słowianami a ludźmi nieznającymi żadnego języka słowiańskiego. Gramatyka Slovio podobna jest do gramatyki języka esperanto. Występuje w dwu wersjach pisanych: posługującej się alfabetem łacińskim oraz cyrylicą. Według twórcy slovio, język ten powinien być zrozumiały dla około 400 milionów ludzi na całym świecie.

O różnicach międzykulturowych w biznesie

Błędy tłumaczeń reklamowych - Studenci Wydziału Ekonomii Uniwersytetu na Alasce zebrali kolekcję najbardziej paradoksalnych błędów popełnianych przez amerykańskie firmy z powodu nieścisłości w tłumaczeniu i niezrozumienia rzeczywistości, istniejących w innych krajach.

Różnice językowe powodują, że slogany reklamowe skuteczne w jednych krajach, w innych nie wpływają na potencjalnych klientów, a nawet mogą mieć charakter obsceniczny, zniechęcający lub komiczny.

• Znana firma General Motors poniosła fiasko, próbując wprowadzić na rynki Ameryki Łacińskiej nowy samochód Chevrolet Nova. Wkrótce wyjaśniło się, że No va w języku hiszpańskim oznacza "nie chodzi".
   
• W USA podczas reklamy piwa Coors był wykorzystywany slogan reklamowy Turn It Loose! (Przybliżona interpretacja "Wyluzuj się!"). Dosłowne tłumaczenie sloganu na język hiszpański doprowadziło do powstania arcydzieła "Cierpieć na Biegunkę".
   
• Firma Colgate-Palmolive wprowadziła na rynek francuski nową pastę do zębów Cue. Nieco później, Amerykanie dowiedzieli się, że jest to nazwa popularnej kontrowersyjnej gazety francuskiej.
   
• Coca-Cola przez długi czas nie mogła wybrać swojej nazwy do sprzedaży w Chinach. Owszem, znaki, którymi była ona zapisana, brzmiały jak „coca-cola”, lecz ich znaczenie okazało się "Ugryź woskową ropuchę" lub "klacz nafaszerowana woskiem," w zależności od dialektu. Firma była zmuszona do wyboru spośród 40 tysięcy znaków graficznych używanych w pisowni, aby znaleźć fonetyczny odpowiednik "Koka Kola", oznaczający "Szczęście w Ustach."
   
• Firma Frank Purdue, produkująca mięso drobiowe w Stanach Zjednoczonych, wykorzystuje slogan "Potrzeba twardego faceta do miękkiego kurczaka (It Takes a Strong Man to Make a Tender Chicken) był przetłumaczony na hiszpański z niezamierzonym rezultatem "Potrzeba rozpalonego faceta do rozkochanego kurczaka."
   
• Amerykańskie linie lotnicze zaopatrzyly samoloty w skórzane fotele i postanowiły wykorzystać ten fakt w kampanii reklamowej. Spot reklamowy w wersji angielskiej brzmiał wspaniale: Fly in Leather ("Lataj w skórze! "). Hiszpańscy tłumacze zrozumieli to wyrażenie dosłownie i slogan nabył inne znaczenie: „Vuela en Cuero" – Lataj nago!
   
• Skandynawski producent promował w Ameryce swój odkurzacz za pomocą hasła Nothing Sucks Like an Electrolux - "Nikt nie ssie lepiej od Electroluxu."
   
• Parker tłumacząc slogan reklamujący długopis, "Nie rozpuści się w kieszeni i nie zawstydzi," (It Won't Leak in Your Pocket and Embarrass You), zamiast użyć hiszpańskiego odpowiednika "zawstydzić", wybrał słowo "embarazar", które znaczy "nasycić, zapładniać, impregnować". Reklama brzmiała, "Nie rozpuści się w kieszeni i nie wywoła ciąży." Z kolei w Ameryce Łacińskiej podobny slogan „Unikaj kłopotu – używaj pióra Parkera” („Avoid pregnancy – Use Parker Pens”) przetłumaczono „Unikaj ciąży – używaj pióra Parkera”.

Absurdy prawne na świecie

Myślicie, że prawo polskie stanęło na głowie? Zobaczcie, to co dzieje się na świecie - oto próbka 15 zagranicznych absurdów prawnych... 

1. W Atenach, prowadząc samochód w stroju kąpielowym, ryzykujesz utratę prawa jazdy.
    
2. W stanie Alabama (USA) zabroniona jest gra w domino w niedzielę.
    
3. W Nowej Gwinei zapłata za ślub z "nową" narzeczoną to 240 dolarów, 5 świń i jeden ptak. Dwie świnie, ptak i jedyne 30 "zielonych" wystarcza, aby zapłacić za żonę z odzysku (rozwódkę lub wdowę). Nic nie płaci się za byłą dwukrotną mężatkę. 
    
4. W Arkansas (USA) mężczyzna ma prawo bić swoją konkubinę pod warunkiem, że nie robi tego częściej niż raz w tygodniu, w Los Angeles (USA) zaś mąż ma prawo bić żonę pasem, o ile szerokość pasa nie przekracza 3,6 cm. No chyba, że małżonka zgodzi się na ustępstwa.
    
5. W San Francisco (USA) karalne jest mycie samochodów zużytą bielizną.
    
6. Podrywanie kobiety na ulicy w Little Rock (Arcansas, USA) grozi miesiącem więzienia.
    
7. W Turcji nietrzeźwych kierowców wywozi się 30 kilometrów od miejsca zamieszkania. Muszą włóczyć się do domu piechotą. Pod groźbą kary wiezienia zabrania się im wtedy korzystania z publicznych środków komunikacji.
    
8. W kilku krajach afrykańskich za gwałt grozi pozbawienie gwałciciela męskości. Bez znieczulenia...
    
9. W Grecji mężczyzna spóźniający się do pracy może usprawiedliwić się, twierdząc, że kochał się z żoną.
    
10. Młodzież szwajcarska ma zakaz fotografowania się nago (całą postać). Może natomiast robić to "w częściach". Np. na jednym zdjęciu od pasa w górę na drugim - od pasa w dół.
     
11. W Libii w 1977r. sąd, zgodnie z prawem islamskim, skazał na miesiąc więzienia psa, który pogryzł człowieka.
     
12. Biuro polityczne Komunistycznej Partii Kuby wydało zakaz przemawiania dłużej niż godzinę. Zasada nie obowiązuje Fidela Castro ( średni czas przemówienia - 5,5 godziny).
     
13. W Japonii obowiązuje nieformalny zakaz wykorzystywania przez pracownika wszystkich dni urlopu. Wykorzystanie całego urlopu budzi zgorszenie.
     
14. Tanzanii (Afryka) pan młody składając przysięgę małżeńską, pod groźbą kary więzienia musi powtarzać za urzędnikiem następujące słowa: "Niech się wykrwawię, niech mnie piorun roztrzaska, niech mnie zeżre krokodyl, niech ogłuchnę i oślepnę, niech stanę się żebrakiem, jeśli oszukam lub opuszczę żonę".
     
15. Po kolejnym napadzie pijanych słoni na wioskę Pradzapatibosi w stanie Assam (Indie), władze wprowadziły zakaz produkcji piwa z ryżu w lasach. Słonie natrafiwszy na leśne browary z lubością się opijały.