poniedziałek, 23 września 2013

Ciekawostki ze świata

W tym tygodniu przygotowaliśmy dla was zestaw pytań dotyczących różnych ciekawostek z całego świata. Czy znacie odpowiedzi na nie?

Z ilu cegieł zbudowano Wielki Mur Chiński?Nikt tego nie wie na pewno. Mur, mający długość około 6,5 tysiąca kilometrów i szerokość około 9 metrów, wykonano nie tylko z cegieł. Przez kilka wieków rozbudowywali go bowiem i remontowali kolejni cesarze, stosując ubitą ziemię, kamienie i cegły. Oszacowano, że podstawowa część Muru, którego budowę rozpoczęto w III wieku przed naszą erą, zawiera wystarczającą ilość kamienia, by zbudować z niego dwuipółmetrowej wysokości mur otaczający Ziemię. Jest jednak mało prawdopodobne, by ktoś to zrobił, gdyż trzeba było pięciu chińskich dynastii na stworzenie oryginału, pozostającego największą budowlą świata. Widać ją z bliskiej przestrzeni kosmicznej, lecz nie da się dostrzec z Księżyca, gdyż choć jest długa, ma niewielką szerokość. Jest więc zbyt nikła, by można ją było zobaczyć gołym okiem z tak wielkiej odległości.

Czy to prawda, że Statui Wolności nie zbudowano w Ameryce?Tak, to prawda. Posąg, który obecnie jest symbolem wszystkiego, co amerykańskie, został zbudowany we Francji i podarowany Stanom Zjednoczonym dla przypieczętowania przyjaźni między obydwoma krajami po rewolucji amerykańskiej. Statuę wykonano według projektu rzeźbiarza Frederica-Auguste’a Bartholdiego. Pomagał mu Gustave Eiffel, który opracował zagadnienia konstrukcyjne, związane z ustawieniem tak olbrzymiego miedzianego posągu. Eiffel zaprojektował wewnętrzny żelazny pylon, biegnący przez całą wysokość postaci, i jej szkieletową konstrukcję. Problemy z funduszami sprawiły, że dar nie był gotowy na stulecie rewolucji amerykańskiej w 1876 roku. Statua Wolności przybyła do Nowego Jorku dopiero w 1886 roku na pokładzie fregaty „Isere” w 350 kawałkach zapakowanych w 214 skrzyń. Jej wysokość od podstawy po czubek pochodni wyniosła po złożeniu 92,9 metra. Od tego momentu Statua Wolności góruje nad portem w Nowym Jorku.

Jak stary jest język migowy i czy istnieje jakiś język ogólnoświatowy?Przeciwnie niż się powszechnie uważa, język migowy nie jest uniwersalny. Istnieje jego ogólnoświatowa odmiana – Gestuno - lecz nie jest zbyt popularna. Opracowano wiele różnych systemów, a ich różnorodność można porównać z różnorodnością języków mówionych, aż po regionalne dialekty. Nawet w krajach, w których mówi się tym samym językiem – jak Stany Zjednoczone i Wielka Brytania – istnieją różne języki migowe. Najwcześniejszą wzmiankę o komunikowaniu się za pomocą gestów spotykamy w hebrajskim Talmudzie. Jednakże porozumiewanie się w taki sposób przez australijskich Aborygenów i Buszmenów z Kalahari pozwala sądzić, że było znane już w czasach prehistorycznych. Brytyjski język migowy jest w użyciu od setek lat. Pierwszą broszurę na ten temat wydał w 1644 roku John Bulwer.

Dlaczego, choć w Wielkiej Brytanii jeździ się lewą stroną, na schodach ruchomych w metrze staje się po prawej?Nie ma co do tego pewności, lecz z wyjaśnień London Transport Museum wynikałoby, że przyczyną jest konstrukcja pierwszych eskalatorów, na które wchodziło się z lewej strony. Po postawieniu prawej stopy, naturalne było przejście na prawą stronę schodów. Zasada „trzymamy się prawej”, wprowadzona w londyńskim metrze, pozwala na pozostawienie po lewej stronie schodów szybkiej „ścieżki” dla tych, którzy się śpieszą. Jednakże, tak naprawdę to nie wolno ani iść, ani tym bardziej biec po ruchomych schodach, gdyż to może spowodować wypadek. W rzeczywistości ponad jedna piąta wypadków w metrze, wymagających leczenia szpitalnego, wydarza się na ruchomych schodach lub w windach.

Jaka miejscowość na Ziemi ma najdłuższą nazwę?No cóż, wierzcie lub nie, ale nie owo walijskie Llanfairpwll-gwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch grożące połamaniem języka. Ze swoimi 58 literami plasuje się dopiero na trzecim miejscu po Bangkoku.
Oficjalna nazwa stolicy Tajlandii brzmi wprawdzie Kerug-tep Mahanakhan. Jednakże jest to znacznie skrócona wersja starszej nazwy – Krungthep Mahanakhon Amornratanakosin mahinthara Ayutthaya Mahadilok Phopnoppharat Ratchatha-ni Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amornphiman Awatanasathit Sakkathathiya Witsanukamprasit – która ma aż 172 litery. Najkrótsze nazwy świata mają po jednej literze: Y (wymawia się I) we Francji oraz A w Norwegii. Także owo straszliwe Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogo-gogoch skrócono obecnie do zwykłego Llanfair PG. Nazwa tej walijskej wioski w dosłownym tłumaczeniu oznacza: „Kościół św. Marii w kotlinie koło białej leszczyny, niedaleko kotła wodospadu, koło czerwonej jaskini św. Tisilia” – przy 94 literach tej wersji oryginalna nazwa walijska jest niemal karzełkiem.

42/2012

środa, 11 września 2013

O tłumaczeniu maszynowym

Machine Translation (MT) – tłumaczenie maszynowe (automatyczne, komputerowe) to jeden z kierunków badań w obrębie przetwarzania języka naturalnego, który zajmuje się automatycznym tłumaczeniem tekstu lub mowy z jednego języka na inny. Zastanawiam się czy tłumaczenie maszynowe kiedyś wyprze żywego człowieka? Argumenty są za i przeciw. Kiedyś pewnie tak, jednak ja jestem z zdania, że jeszcze długo maszyna nie zastąpi człowieka w tym zawodzie. Co wy o tym sądzicie?

W tym tygodniu chciałam wam krótko przedstawić rodzaje systemów tłumaczenia maszynowego:
  • Tłumaczenie wspomagane maszynowo (ang. Machine Aided Human Translation, MAHT) polega na tym, że całe tłumaczenie jest wykonywane przez człowieka wykorzystującego komputer w celu usprawnienia i przyspieszenia całego procesu. Systemy MAHT zapewniają tłumaczowi narzędzia takie jak słowniki ogólne i terminologii, słowniki wyrazów bliskoznacznych i często używanych zwrotów, funkcje sprawdzania pisowni i gramatyki. W środowisku tłumaczy technologia ta jest powszechnie nazywana CAT (ang. Computer Aided Translation).
     
  • Tłumaczenie wspomagane przez człowieka (ang. Human Aided Machine Translation, HAMT)polega na tym, że tekst źródłowy jest modyfikowany przed, w czasie lub po przetłumaczeniu go przez komputer. Przykładem modyfikacji przed może być przygotowanie specjalnej formy dokumentu, która będzie łatwo analizowana przez komputer, albo poprzez umieszczenie w tekście źródłowym dodatkowych informacji ułatwiających analizę. W ten sposób często z powodzeniem tłumaczy się np. instrukcje obsługi na wiele języków.
     
  • Tłumaczenie całkowicie maszynowe (ang. Fully Automated Machine Translation, FAMT) polega na tym, że program otrzymuje tekst źródłowy i bez żadnej ingerencji człowieka generuje tekst w języku wynikowym. Zazwyczaj tekst wynikowy jest dość niskiej jakości, jednak wystarczającej do pewnych zastosowań, jak na przykład przeglądanie stron WWW lub czytanie poczty elektronicznej.
Efektywność i poprawność tłumaczeń całkowicie maszynowych jest wciąż niezadowalająca, choć w wielu przypadkach pozwala nam zrozumieć treść. Tłumaczenie maszynowe jest tak trudne, gdyż stanowi twórczy proces i niezbędna podczas tłumaczenia jest nie tylko wiedza lingwistyczna, ale także, wiedza o otaczającym nas świecie, którą posiada każdy tłumacz, a nie posiadają systemy

A oto kilka śmiesznych przykładów nieudanego tłumaczenia maszynowego:

OriginalTłumaczenie
The spirit is strong but the flesh is weak.Wódka jest mocna, ale mieso jest zepsute
Dziękuję z góry.Thank you from the mountain.
He took it out.On pociągnał to, ujawniać że jest się homoseksualistą.
Misiu zaraz Państwu łapkę poda.The Teddy bear of epidemics will pass a trap to the State.


41/2012