środa, 28 czerwca 2017

Świat i jego zakątki - język migowy

W tym tygodniu przedstawiamy Wam ciekawostki o języku, który ma tylko jedną nazwę, a jednak różni się w zależności od kraju, w którym jest używany. Czy wiecie, o czym mowa? Tak, chodzi o język migowy.

Czy istnieje jeden uniwersalny język migowy?
Nie, języki migowe mają wiele odmian. Tak jak w przypadku języków mówionych, w jednym kraju może funkcjonować więcej niż jeden język migowy. I tak na przykład w Belgii komunikacji osób niesłyszących służą dwa języki migowe (wersja migowa belgijskiej odmiany francuskiego oraz wersja migowa języka flamandzkiego). Również w Hiszpanii można porozumiewać się jednym z dwóch języków migowych: hiszpańskim lub katalońskim.

Czy wśród języków migowych istnieją „rodziny języków” (tak jak w przypadku języków mówionych, np. romańskich czy słowiańskich)? Czy języki z tych samych rodzin wykazują jakieś cechy wspólne?
Tak, również wśród języków migowych istnieją rodziny języków. Na przykład austriacki czy też niderlandzki język migowy łatwiej jest zrozumieć osobie posługującej się niemieckim językiem migowym, niż osobie znającej tylko jego włoską odmianę. Natomiast brytyjski język migowy jest w wysokim stopniu odmienny od jego europejskich kolegów i ma związek tylko z australijską odmianą języka migowego.

Czy istnieje jakakolwiek międzynarodowa forma języka migowego, którą można byłoby określić mianem lingua franca?
Istnieje międzynarodowy system komunikowania się, często określany mianem międzynarodowego języka migowego (International Sign – IS). Jest on regularnie wykorzystywany podczas międzynarodowych konferencji oraz podczas spotkań, w których uczestniczą osoby nieporozumiewające się tą samą odmianą języka migowego.

Czy języki migowe stanowią tylko i wyłącznie odzwierciedlenie wypowiedzi ustnej bądź pisemnej?
Nie. Są one pełnoprawnymi językami, posiadającymi swoją własną gramatykę i składnię. Tak samo jak w przypadku innych języków, występują w nich trudne do przetłumaczenia idiomy oraz pewne słowa/ znaki, które nie mają bezpośrednich odpowiedników w innych językach migowych.

Czy istnieje ustandaryzowana forma migania dla każdego języka migowego? Czy w ramach języków migowych istnieją różne dialekty, tak jak w przypadku języków mówionych?
Na terenie Europy podejmowano próby ustandaryzowania języków migowych. Tak jak w przypadku języków mówionych, próby te okazały się bezskuteczne, przez co zróżnicowane dialekty są nadal w użyciu. Powodem takiego stanu rzeczy jest także to, że szkoły dla niesłyszących zlokalizowane są w różnych częściach poszczególnych krajów, gdzie w użyciu pozostają pewne „regionalne” znaki migowe. Dzieci, które uczą się tych znaków, rozpowszechniają je następnie wśród innych.

Czy istnieje sposób pozwalający na transkrypcję języków migowych?
Tak, języki migowe mogą być transkrybowane na wiele sposobów. Nie istnieje jeden ustandaryzowany sposób transkrypcji języków migowych, natomiast bardzo często stosowany jest Hamburski System Zapisu (HamNoSys). W systemie tym poszczególne ułożenia dłoni i ruchy w ramach znaków opisywane są za pomocą określonych symboli. Innym systemem działającym na podobnej zasadzie jest system SignWriting.

Jakich części ciała używa się w komunikacji w Polskim Języku Migowym?
Obu rąk i twarzy. Ważną rolę odgrywa mimika oraz ułożenie tułowia i głowy – ich użycie należy do gramatyki języka. Postronnemu obserwatorowi często wydaje się, że to zaimprowizowana (i przesadna) pantomima, tymczasem gesty te są niezbędne do wyrażenia treści.

Źródła: pl.wikipedia.org; edl.ecml.at/LanguageFun; pl.globalquiz.org

środa, 21 czerwca 2017

Świat i jego zakątki

Ponieważ pisaliśmy wcześniej o naszych tłumaczeniach na języki bałtyckie, w tym tygodniu zdecydowałam się przedstawić Wam ciekawostki o jednym z krajów bałtyckich. Czas na Łotwę.

Łotwa to państwo w Europie Północnej, jeden z krajów nadbałtyckich, położony w przeważającej części w dorzeczu Dźwiny. Od północy Łotwa graniczy z Estonią, od wschodu z Rosją i Białorusią, a od południa z Litwą.

1/ Łotwa uzyskała niepodległość od ZSRR   21 sierpnia 1991 roku.

2/ Główną religią jest protestantyzm. Struktura wyznaniowa Łotwy prezentuje się następująco: 34,3% mieszkańców kraju to luteranie, 25,1% – wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego, 19,4% – wierni  Kościołów wschodnich i dawnych, 1,2% – pozostali chrześcijanie.

3/ Ryga jest jedynym miastem w Europie, w którym znajduje się pięć różnych wyznaniowo kościołów.

4/ Łotwa władała niegdyś własną kolonią – karaibską wyspą Tobago, stając się najmniejszym narodem, który kiedykolwiek posiadał tereny zamorskie.

5/ Większość Łotyszów mówi również po rosyjsku. Jest to zrozumiałe ze względu na obecność w kraju mniejszości rosyjskiej (ok. 26,9% ludności), sąsiedztwo z Rosją i wspólną historię obydwu państw.

6/ Struktura etniczna i narodowościowa Łotwy wygląda następująco: 62,1% stanowią Łotysze, 26,9% Rosjanie, 3,3% Białorusini, 2,2% Ukraińcy, 2,2% Polacy, 1,2% Litwini, 0,3% Romowie, 0,3% Żydzi, 0,1% Niemcy, 0,1% Estończycy i 1,3% – inni (dane z 2011 r.).

7/ Łotwa to kraj, który w ponad połowie składa się z lasów. Dodatkowo pokryty jest siecią rzek (na Łotwie płynie ich 12 tysięcy, jednak tylko 17 z nich ma długość większą niż 100 km) i jezior. Jest to jedno z najzieleńszych państw Europy.

8/ Dwa ulubione sporty Łotyszy? Latem koszykówka, zimą hokej na lodzie (Łotwa, Finlandia i Kanada to jedyne na świecie państwa, w których hokej cieszy się największą popularnością). Łotwa znana jest z wysokich koszykarzy zasilających szeregi najlepszych drużyn na świecie.

9/ To Łotysz wyprodukował pierwsze dżinsy – krawiec Jacob W. Davis wyemigrował z Rygi do Stanów Zjednoczonych w 1854 r. Szesnaście lat później jedna z klientek poprosiła go o uszycie solidnych spodni dla swojego męża-drwala. Tak powstały dżinsy, które, z pomocą finansową Levi Straussa, łotewski krawiec opatentował i wypuścił na rynek masowy.

10/ Black Balsam to znany łotewski alkohol produkowany z 24 ziół, kwiatów, pąków, soków, korzeni, olejów i jagód, przygotowywany w dębowych beczkach. Ma właściwości lecznicze. Ponoć skuteczny.

11/ Na Łotwie znajduje się muzeum największego kłamcy na świecie – to Hieronim Karl Friedrich Freiherr von Munchhausen, osobnik znany z opowieści o wyprawie na księżyc oraz ze swoich przygód z czasów wojny rosyjsko-tureckiej.

12/ Na Łotwie znajduje się najszerszy w Europie wodospad – Ventas Rumba, o szerokości 110 m.

Źródła: pl.wikipedia.org; poznajnieznane.pl; www.traveliada.pl

wtorek, 6 czerwca 2017

Odkrywanie ciekawostek o różnych zakątkach świata

W tym tygodniu, w związku z tym, że zbliża się okres urlopowy, chciałabym przedstawić Wam 10 rzeczy, których mogliście nie wiedzieć o Gruzji, o kraju do którego na pewno warto wybrać się na urlop.
1/ Połamany język
Język gruziński jest jedyny w swoim rodzaju. Dzięki antycznemu rodowodowi w niczym nie przypomina innych języków, którymi mówi się w tym regionie. Przeciętnego słuchacza zaskoczą z pewnością niektóre dźwięki, które funkcjonują w gruzińskim, np. głoski wymawiane z głębi gardła i kończące nagłym wybuchem powietrza. Gruzini posiadają własny alfabet składający się z 33 liter, którego podstawę mógł stanowić język aramejski. Poszczególne litery tego alfabetu wydają się do siebie podobne. Chwila nieuwagi i „K” może zmienić się w „V” lub „P”.
2/ Gruzja to nie „Gruzja” w Gruzji
Swoją ojczyznę Gruzini nazywają Sakartwelo – kraj Kartlów, natomiast pochodzenie nazwy „Gruzja” nie jest do końca znane. Być może została ona przywleczona na Zachód razem z wyprawami krzyżowymi, które przetoczyły się przez kraj w drodze do Ziemi Świętej. W tym czasie Gruzja znajdowała się pod panowaniem Persów, którzy lud gruziński zwali „gurdżami”. Gurdżowie modlili się do świętego Jerzego (Georgios), więc obie nazwy powiązano i ukuto termin „Georgia”.
3/ Stalin wiecznie żywy
Na niemal każdym pchlim targu natknąć się można na obrazy z wąsatym obliczem najbardziej znanego z Gruzinów. Po prawie 70 latach od zakończenia II wojny światowej obrazy z Józefem Stalinem są w Gruzji powszechnie dostępne, choć mieszkańcy podchodzą do samego przywódcy Związku Radzieckiego z mieszanymi uczuciami. Starzy Gruzini dumni są z tego, że ich kraj wydał na świat człowieka zdolnego przeciwstawić się Hitlerowi, ale częściej można spotkać się z poglądem, że Stalin to brutalny tyran dokonujący mordów na własnym narodzie.
4/ Górzysty kraj
Jakie są najwyższe góry w Europie? Alpy? Skądże – Góry Kaukaz, wyznaczające granicę pomiędzy Gruzją a Rosją. Choć najwyższy szczyt łańcucha znajduje się w Rosji, to drugi w kolejności – Szchara – leży na terenie Gruzji i przewyższa Mont Blanc o 400 metrów. Zapierające dech w piersiach szczyty z pnącymi się, krętymi drogami i odciętymi zimą od świata wioskami, obrosły legendą. W mitologii greckiej Góry Kaukaz stanowiły jeden z filarów świata. To tutaj Zeus miał uwięzić Prometeusza i wydać go na pastwę orła, aby ten wyjadał mu wątrobę.
5/ Marzenie architekta
Zadziwiające jak dużo budynków w stylu space-age znajduje się w Gruzji. Nowa siedziba  parlamentu to wielki bąbel z betonu i szkła, wyglądający jak żabie oko. Szklane posterunki policji mają odzwierciedlać przejrzystość i potwierdzać demokratyczne aspiracje Gruzji. Równocześnie krajowe drogi oraz infrastruktura znajdują się w opłakanym stanie.
6/ Uwaga na zachowanie
W Gruzji mężczyźni często chodzą ramię w ramię, jeden obok drugiego, lub przesiadują na ulicach w podobny sposób. Obcokrajowiec wywnioskowałby zapewne, że Gruzini to piewcy homoseksualizmu. Nic bardziej mylnego. Zgodnie z ankietami Gruzja to jeden z najmniej tolerancyjnych krajów na świecie.
7/ Przyjaźni ludzie
Gruzińskie powiedzenie mówi, że gość to podarunek od Boga. Gruzini witają więc obcokrajowców suto zastawionym stołem. I zakrapianym. Na stole ląduje przeważnie gruzińska Chacha lub wielka butla lokalnego wina. Jeśli czeka cię długa podróż samochodem, to wiedz, że Gruzini nie akceptują wymówek - musisz pić, a oni zaoferują ci nocleg na miejscu.
8/ Naród religijny
W przeciwieństwie do wielu europejskich krajów, liczba wierzących w Gruzji stale rośnie. Podobnie jak ich obecność na mszach oraz szacunek dla Kościoła Prawosławnego. Przynależność do Kościoła deklaruje 80% Gruzinów, a stojący na jego czele Patriarcha Ilja II cieszy się w kraju największym publicznym zaufaniem (ponad 90%). Powstanie Kościoła w Gruzji datuje się na IV wiek.
9/ Wszystko zostaje w rodzinie
Po stuleciach dominacji ze strony różnych obcych sił Gruzini nieufnie podchodzą do swojego rządu. Dlatego gdy zajdzie potrzeba polegają głównie na rodzinie i przyjaciołach. „Mój kuzyn to załatwi”, można często usłyszeć w Gruzji – a to pomoże kupić używany samochód, a to upchnie kogoś w bazie wojskowej na noc, gdy śnieżyca zablokuje drogę w górach.
10/ Gruzja leży w Europie
Drzewiaste place w Tbilisi przywodzą na myśl te z Paryża, a mówiących po angielsku, młodych hipsterów nie powstydziłby się Berlin. Ale wystarczy spojrzeć na mapę, by zauważyć, że położona 1000 kilometrów na wschód od Cieśniny Bosfor Gruzja leży wciśnięta w rejon azjatycki. Według jednej z definicji Europa kończy się na Górach Kaukaz, zostawiając Gruzję w objęciach Azji. Druga definicja mówi, że do Europy przynależy cały Kaukaz, a Gruzja razem z nim. Sami Gruzini w większości czują się Europejczykami.
Źródło: joemonster.org; pl.wikipedia.org