W tym tygodniu przedstawiamy Wam ciekawostki o języku, który
ma tylko jedną nazwę, a jednak różni się w zależności od kraju, w którym
jest używany. Czy wiecie, o czym mowa? Tak, chodzi o język migowy.
Czy istnieje jeden uniwersalny język migowy?
Nie, języki migowe mają wiele odmian. Tak jak w przypadku
języków mówionych, w jednym kraju może funkcjonować więcej niż jeden
język migowy. I tak na przykład w Belgii komunikacji osób niesłyszących
służą dwa języki migowe (wersja migowa belgijskiej odmiany francuskiego
oraz wersja migowa języka flamandzkiego). Również w Hiszpanii można
porozumiewać się jednym z dwóch języków migowych: hiszpańskim lub
katalońskim.
Czy wśród języków migowych istnieją „rodziny
języków” (tak jak w przypadku języków mówionych, np. romańskich czy
słowiańskich)? Czy języki z tych samych rodzin wykazują jakieś cechy
wspólne?
Tak, również wśród języków migowych istnieją rodziny języków.
Na przykład austriacki czy też niderlandzki język migowy łatwiej jest
zrozumieć osobie posługującej się niemieckim językiem migowym, niż
osobie znającej tylko jego włoską odmianę. Natomiast brytyjski język
migowy jest w wysokim stopniu odmienny od jego europejskich kolegów i ma
związek tylko z australijską odmianą języka migowego.
Czy istnieje jakakolwiek międzynarodowa forma języka migowego, którą można byłoby określić mianem lingua franca?
Istnieje międzynarodowy system komunikowania się, często
określany mianem międzynarodowego języka migowego (International Sign –
IS). Jest on regularnie wykorzystywany podczas międzynarodowych
konferencji oraz podczas spotkań, w których uczestniczą osoby
nieporozumiewające się tą samą odmianą języka migowego.
Czy języki migowe stanowią tylko i wyłącznie odzwierciedlenie wypowiedzi ustnej bądź pisemnej?
Nie. Są one pełnoprawnymi językami, posiadającymi swoją własną
gramatykę i składnię. Tak samo jak w przypadku innych języków, występują
w nich trudne do przetłumaczenia idiomy oraz pewne słowa/ znaki, które
nie mają bezpośrednich odpowiedników w innych językach migowych.
Czy
istnieje ustandaryzowana forma migania dla każdego języka migowego? Czy
w ramach języków migowych istnieją różne dialekty, tak jak w przypadku
języków mówionych?
Na terenie Europy podejmowano próby ustandaryzowania języków
migowych. Tak jak w przypadku języków mówionych, próby te okazały się
bezskuteczne, przez co zróżnicowane dialekty są nadal w użyciu. Powodem
takiego stanu rzeczy jest także to, że szkoły dla niesłyszących
zlokalizowane są w różnych częściach poszczególnych krajów, gdzie w
użyciu pozostają pewne „regionalne” znaki migowe. Dzieci, które uczą się
tych znaków, rozpowszechniają je następnie wśród innych.
Czy istnieje sposób pozwalający na transkrypcję języków migowych?
Tak, języki migowe mogą być transkrybowane na wiele sposobów.
Nie istnieje jeden ustandaryzowany sposób transkrypcji języków migowych,
natomiast bardzo często stosowany jest Hamburski System Zapisu
(HamNoSys). W systemie tym poszczególne ułożenia dłoni i ruchy w ramach
znaków opisywane są za pomocą określonych symboli. Innym systemem
działającym na podobnej zasadzie jest system SignWriting.
Jakich części ciała używa się w komunikacji w Polskim Języku Migowym?
Obu rąk i twarzy. Ważną rolę odgrywa mimika oraz ułożenie
tułowia i głowy – ich użycie należy do gramatyki języka. Postronnemu
obserwatorowi często wydaje się, że to zaimprowizowana (i przesadna)
pantomima, tymczasem gesty te są niezbędne do wyrażenia treści.
Źródła: pl.wikipedia.org; edl.ecml.at/LanguageFun; pl.globalquiz.org
