wtorek, 25 lutego 2020

BALAJCZA tłumaczy w języku SUAHILI

W tym tygodniu 7 ciekawostek na temat suahili, najpopularniejszego języka Afryki. W języku suahili każdy zna przynajmniej jedno zdanie. Hakuna matata znaczy „nie martw się”, „wszystko będzie dobrze”. A więc głowa do góry i zobaczmy, co jeszcze ciekawego kryje się za tym wschodnioafrykańskim językiem.
  1. W języku suahili język suahili to kiswahili. Ki to przedrostek oznaczający język, samo zaś słowo swahili pochodzi od arabskiego określenia wybrzeża (w liczbie pojedynczej sahil, w liczbie mnogiej sawahili). To nie przypadek, ponieważ język ten powstał właśnie na wschodnim wybrzeżu Afryki, gdzie ułatwiał wymianę towarową z kupcami z całego świata.
  2. W rezultacie dzisiejsze suahili to mieszanka ogromnej liczby języków świata. Przeważa arabski, z którego zaczerpnięto około 35% słownictwa, ale nie brakuje tu również słów i konstrukcji przejętych z języków bantu, angielskiego, perskiego, portugalskiego, niemieckiego czy francuskiego.
  3. Język suahili, spośród wszystkich języków afrykańskich, uznawany jest za najłatwiejszy do nauki dla osób anglojęzycznych. Łatwość ta wynika z prostej wymowy - jak się pisze, tak się czyta. Choć zdarzają się „malownicze” wyjątki. Np. wyraz on/ona zapisuje się jako yeye, natomiast liczne filmiki na YT dowodzą, że słowo to wymawia się „(ch)uju”.
  4. Suahili jest językiem urzędowym Tanzanii, Kenii i Ugandy, bez większego problemu można się nim również porozumieć w Burundi, Rwandzie, Zambii, Malawi czy Mozambiku. Także niektóre zagraniczne media nadają w tym afrykańskim języku, na przykład BBC Swahili. Osobom zaintrygowanym często występującym i polsko brzmiącym słowem kuwa wyjaśniamy, że oznacza ono po prostu „być”.
  5. W wielu językach afrykańskich tonacja, w jakiej wypowiada się dane słowo, całkowicie zmienia jego znaczenie. Nieco inny sposób wypowiedzenia identycznego wyrazu może np. zmienić czas teraźniejszy w przeszły, pierwszą osobę w drugą albo zdanie twierdzące w przeczące. Suahili jest od tych niuansów wolny, dlatego jego nauka nie sprawia tak wielu problemów.
  6. Warto jednak wiedzieć, że język suahili jest mocno zróżnicowany i podzielony na liczne karkołomne dialekty - niekiedy nawet do tego stopnia, że osoby posługujące się suahili na co dzień, a pochodzące z różnych regionów, miewają trudności ze zrozumieniem siebie nawzajem. Mało tego, coraz powszechniejsza staje się też odmiana „sheng”, będąca mieszanką suahili i angielskiego, zapoczątkowana nieformalnie przez młodzież w Nairobi.
  7. Suahili ma już swoje lata. Pierwsze materiały źródłowe w tym języku pochodzą z 1711 roku, z regionu Kilwa (dzisiejsza Tanzania). Przechowywane obecnie w archiwum w Indiach listy zapisane były pismem arabskim, które przez długi czas wykorzystywano do zapisywania języka suahili. Dzisiaj suahili zapisuje się przy użyciu alfabetu łacińskiego.
Źródło: pl.wikipedia.org; joemonster.org